Bài viết: Hướng dẫn sử dụng Crystal Ball (phần 5)

Liên hệ QC

TranThanhPhong

Ngày mai trời lại sáng!
Thành viên danh dự
Tham gia
16/3/07
Bài viết
2,104
Được thích
19,156
Giới tính
Nam
2.2. Khai báo các biến giả thuyết của dự án

Các biến giả thuyết hay còn gọi là các biến rủi ro biến đổi trong suốt quá trình thực hiện dự án và ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến kết quả của dự án. Khi khai báo các biến giả thuyết này, chúng phải thuộc vào một kiểu phân phối nào đó trong danh mục các phân phối mà Crystal Ball hỗ trợ.

Trong thực tế, tùy theo tập số liệu thu thập được của các biến giả thuyết mà chúng có thể có các kiểu phân phối khác nhau, chúng ta sẽ thực hành phần xác định kiểu phân phối của một tập số liệu quá khứ cho trước ở phần sau.

Trong dự án ClearView, có tất cả 5 biến rủi ro đó là: chi phí kiểm nghiệm (Testing costs), chi phí tiếp thị (Marketing costs), bệnh nhân được điều trị (Patients Cured), tỷ lệ gia tăng của tật cận thị (Growth Rate of Nearsightedness) và mức thâm nhập thị trường (Market Penetration). Chúng ta sẽ lần lượt khai báo các biến rủi ro của dự án này cho chương trình Crystal Ball.


2.2.1 Khai báo cho biến giả thuyết "Chi phí kiểm nghiệm”

Vision Research đã chi ra tổng cộng 10 triệu USD để phát triển dự án ClearView và ước tính phải chi thêm từ 3-5 triệu USD nữa để kiểm nghiệm nó dựa trên những chi phí kiểm nghiệm trước đây. Vision Research cho rằng, khả năng xuất hiện "chi phí kiểm nghiệm" chỉ có thể dao động trong khoảng 3-5 triệu mà thôi và xác xuất suất hiện của mỗi giá trị nằm trong khoảng này là như nhau. Do vậy, Vision Research quyết định biến "chi phí kiểm nghiệm" sẽ tuân theo phân phối đều (Uniform distribution) với giá trị nhỏ nhất là 3 triệu USD và lớn nhất là 5 triệu USD.

Các bước khai báo biến "chi phí kiểm nghiệm" thuộc phân phối đều như sau:

Bước 1. Mở mô hình bảng tính Vision Research, chọn ô C5,


h019.jpg


Bước 2. Nhấp chuột vào nút Define Assumption từ ngăn Crystall Ball | nhóm Define, cửa sổ Distribution Gallery xuất hiện
h020.jpg


Bước 3. Chọn kiểu phân phối đều (Uniform) và nhấp nút OK

h021.jpg


Bước 4. Tại hộp Name bạn sẽ thấy Crystal Ball hiển thị tên cho biến C5 là "Testing costs” được lấy từ ô kế bên. Bạn khai báo thêm giá trị tại hộp Minimum là $3 và Maximun là $5 rồi nhấn nút OK.

h022.jpg


Bạn đã hoàn tất khai báo với Crystal Ball thông tin về biến giả thuyết "Chi phí kiểm nghiệm".

Phân phối đều:

Trong phân phối đều, tất cả các giá trị trong khoảng từ giá trị nhỏ nhất đến giá trị lớn nhất đều có xác suất xuất hiện như nhau. Ba điều kiện cơ bản để có một phân phối đều:



  • Giá trị nhỏ nhất (Minimum) là cố định
  • Giá trị lớn nhất (Maximum) là cố định
  • Tất cả các giá trị trong khoảng từ Min tới Max đều có khả năng xuất hiện như nhau.


2.2.2. Khai báo cho biến giả thuyết "Chi phí tiếp thị”

Vision Research lập kế hoạch chi một khoản đáng kể cho việc tiếp thị ClearView nếu được FDA công nhận. Vision Research sẽ thuê một lượng lớn nhân viên bán hàng và bắt đầu chiến dịch quảng cáo rộng rãi để giáo dục công chúng về loại sản phẩm mới này. Tổng chi phí quảng cáo và tiền hoa hồng bán hàng mà Vision Research ước tính sẽ nằm trong khoảng giữa từ $12 triệu đến $18 triệu và khả năng xuất hiện cao nhất là $16 triệu.

Do tính chất của chi phí như thế nên Vision Research quyết định chọn kiểu phân phối tam giác (Triangular Distribution) để mô tả cho biến này.
Các bước thực hiện khai báo biến giả thuyết "chi phí tiếp thị" theo phân phối tam giác:

Bước 1. Mở mô hình bảng tính Vision Research, chọn ô C6

Bước 2. Nhấp chuột vào nút Define Assumption từ ngăn Crystall Ball | nhóm Define, cửa sổ Distribution Gallery xuất hiện.

Bước 3. Chọn kiểu phân phối tam giác và nhấp nút OK

h023.jpg


Bước 4. Tại hộp Name bạn sẽ thấy Crystal Ball hiển thị tên cho biến C6 là "Marketing Costs” được lấy từ ô kế bên. Bạn khai báo cho hộp thoại này như sau:

  • Minimum: $12
  • Maximun: $18
  • Likeliest: $16
  • Nhấn nút Enter để xem hình của phân phối, sau đó nhấn nút OK để đóng hộp thoại khai báo.


h024.jpg


Phân phối tam giác:

Phân phối tam giác mô tả một trạng thái mà ở đó bạn biết được giá trị tối đa và tối thiểu và các giá trị thường xuyên xuất hiện nhất. Các điều kiện để có phân phối tam giác:

  • Giá trị nhỏ nhất (Minimum) là cố định
  • Giá trị lớn nhất (Maximum) là cố định
  • Giá trị thường xuyên xuất hiện nhất của biến nằm giữa giá trị nhỏ nhất và lớn nhất.

2.2.3. Khai báo cho biến giả thuyết "bệnh nhân được điều trị”

Trước khi FDA công nhận ClearView, Vision Research phải tiến hành kiểm nghiệm trên mẫu 100 bệnh nhân trong vòng một năm. PDA quy định rằng họ sẽ chấp thuận ClearView chữa khỏi tật cận thị cho từ 20 bệnh nhân này trở lên mà không có bất kỳ ảnh hưởng phụ nghiêm trọng nào. Nói cách khác, ít nhất 20% bệnh nhân được kiểm nghiệm phải được chữa khỏi sau khi dùng ClearView trong khoảng một năm. Vision Research rất hy vọng sau cuộc kiểm nghiệm này thì tỷ lệ thành công sẽ là khoảng 25%.

Với thông tin kiểm nghiệm với tỷ lệ thành công là 25%, do vậy Vision Research quyết định sử dụng phân phối nhị thức (Binomial distribution) để mô tả tính không chắc chắn trong tình huống này vì phân phối nhị thức mô tả số các thử nghiệm thành công (là 25) trong tổng số các thử nghiệm (là 100).

Các bước khai báo cho biến này như sau:

Bước 1. Mở mô hình bảng tính Vision Research, chọn ô C10

Bước 2. Nhấp chuột vào nút Define Assumption từ ngăn Crystall Ball | nhóm Define, cửa sổ Distribution Gallery xuất hiện.

Bước 3. Chọn nhóm All, sau đó chọn kiểu phân phối nhị thức và nhấp nút OK
h025.jpg


Bước 4. Tại hộp Name bạn sẽ thấy Crystal Ball hiển thị tên cho biến C10 là "Patients Cured" được lấy từ ô kế bên. Bạn khai báo cho hộp thoại này như sau:


  • Tại hộp Probability: nhập vào tỷ lệ thành công là 0.25 hoặc 25% đều được
  • Tại hộp Trials: nhận vào số lần thử nghiệm là 100
  • Nhấn nút Enter để xem hình dạng của phân phối và nhấn nút OK hoàn tất.

h026.jpg


Phân phối nhị thức:

Phân phối nhị thức mô tả số lần xuất hiện của một biến cố cụ thể trong một số lần thử nhất định, ví dụ như số mặt ngửa trong 10 lần tung đồng tiền. Các điều kiện hình thành phân phối nhị thức:


  • Với mỗi lần thử, chí có thể xảy ra hai kết quả
  • Các lần thử là độc lập nhau. Điều gì xảy ra trong lần thử thứ nhất sẽ không ảnh hưởng đến lần thử thứ hai,…
  • Xác suất để một biến cố xảy ra sẽ không đổi từ lần thử này đến lần thử khác.


2.2.4 Khai báo cho biến giả thuyết "tỷ lệ gia tăng của tật cận thị"

Vision Research đã xác định tật cận thị làm khổ gần 40 triệu người ở Mỹ và có thêm khoảng từ 0% đến 5% người sẽ mắc chứng bệnh này trong suốt năm kiểm nghiệm ClearView.

Tuy nhiên, bộ phận tiếp thị biết rằng có đến 25% khả năng là sản phẩm cạnh tranh sẽ được tung ra thị trường trước. Như vậy, sản phẩm này sẽ làm giản thị trường tiềm năng của ClearView từ 5% đến 15%.

Do đó, biến "tỷ lệ gia tăng của tật cận thị" không thể mô tả bằng bất kỳ một phân phối xác suất nào nên Vision Research phải dùng phân phối tùy biến (Custom distribution) để định nghĩa nó. Trong hầu hết trường hợp, chúng ta sẽ dùng phân phối tùy biến để mô tả những tình huống mà những loại phân phối khác không thể.

Các khai báo các tham số cho Crystal Ball theo phân phối tùy biến hoàn toàn khác và hơi khó so với những loại phân phối khác. Nếu khai báo sai bạn hãy nhấp vào nút Gallery để tiến hành khai báo lại.

Bước 1. Mở mô hình bảng tính Vision Research, chọn ô C15

Bước 2. Nhấp chuột vào nút Define Assumption từ ngăn Crystall Ball | nhóm Define, cửa sổ Distribution Gallery xuất hiện.

Bước 3. Chọn nhóm All, sau đó chọn kiểu phân phối tùy biến (Custom) và nhấp nút OK


h027.jpg


Bước 4. Vào Parameters | chọn Continuous Ranges do ta cần phải khai báo 2 vùng liên tục biểu diễn tỷ lệ tăng và giảm của thị trường.

h028.jpg


Bước 5. Khai báo vùng tăng thị trường tiềm năng của ClearView:


  • Tại Minimum: nhập vào 0%, biểu diễn mức tăng 0% của thị trường tiềm năng
  • Tại Maximum: nhập vào 5%, biểu diễn mức tăng 5% của thị trường tiềm năng
  • Tại Probability: nhập vào 75%, biểu diễn 75% cơ hội đối thủ cạnh tranh của Vision Research sẽ KHÔNG tung ra sản phẩm cạnh tranh và làm giảm thị phần của Vision Research.
  • Nhấn nút Enter để xem phân phối đều trong phạm vi từ 0% đến 5%

h029.jpg


Bước 6. Khai báo vùng giảm thị trường tiềm năng của ClearView:


  • Tại Minimum: nhập vào -15%, biểu diễn mức giảm 15% của thị trường tiềm năng
  • Tại Maximum: nhập vào 5%, biểu diễn mức giảm 5% của thị trường tiềm năng
  • Tại Probability: nhập vào 25%, biểu diễn 25% cơ hội đối thủ cạnh tranh của Vision Research sẽ tung ra sản phẩm cạnh tranh và làm giảm thị phần của Vision Research từ 5%-15%.
  • Nhấn nút Enter để xem phân phối đều trong phạm vi từ -15% đến -5%

h030.jpg

Bước 7. Nhấp nút OK hoàn tất

2.2.5 Khai báo cho biến giả thuyết "mức thâm nhập thị trường"

Bộ phận tiếp thị ước lượng tổng thị phần sau cùng của Vision Research cho sản phẩm sẽ tuân theo phân phối chuẩn quanh giá trị trung bình 8% với độ lệch chuẩn 2%.

Giá trị trung bình 8% là một ước lượng dè dặt có tính đến những ảnh hưởng phụ của thuốc đã ghi nhận được trong suốt quá trình kiểm nghiệm sơ bộ. Ngoài ra, bộ phận tiếp thị ước lượng thị trường nhỏ nhất là 5%, biết rằng sản phẩm được ưu chuộng trong suốt quá trình kiểm nghiệm sơ bộ.

Định nghĩa biến giả thuyết cho mức thâm nhập thị trường theo các bước sau:

Bước 1. Mở mô hình bảng tính Vision Research, chọn ô C19

Bước 2. Nhấp chuột vào nút Define Assumption từ ngăn Crystall Ball | nhóm Define, cửa sổ Distribution Gallery xuất hiện.

Bước 3. Chọn nhóm All, sau đó chọn kiểu phân phối chuẩn (Normal) và nhấp nút OK


h031.jpg


Bước 4. Do ta biết được thị trường nhỏ nhất là 5% nên cần phải chọn thêm nút More để mở thêm các hộp khai báo bổ sung: -Infinity (chặn dưới) và Infinity (chặn trên).

h032.jpg


Bước 5. Khai báo các giá trị cho phân phối chuẩn:


  • Tại hộp -Infinity ta thay vào đó là 5% để biểu thị giá trị nhỏ nhất của phân phối.
  • Tại Mean: nhập vào giá trị trung bình của phân phối là 8%
  • Tại Std.Dev.: nhập vào độ lệch chuẩn của phân phối là 2%
  • Nhấp nút Enter xem kết quả

h033.jpg


Bước 6. Nhấp nút OK đóng hộp thoại

Phân phối chuẩn:

Dạng phân phối chuẩn là dạng phân phối quan trọng nhất trong lý thuyết xác suất bởi vì nó mô tả được nhiều hiện tượng tự nhiên, chẳng hạn như chỉ số IQ hoặc chiều cao của con người. Người ra quyết định có thể sử dụng phân phối chuẩn để mô tả các biến không chắc chắn như tỷ lệ lạm phát hoặc giá xăng dầu trong tương lai.

Các điều kiện để có một phân phối chuẩn:



  • Một số giá trị của biến rủi ro có khả năng xuất hiện nhiều (chính là giá trị trung bình của phân phối)
  • Khả năng mà biến rủi ro có giá trị lớn hơn trị trung bình cũng bằng với khả năng mà nó có giá trị nhỏ hơn trị trung bình (đối xứng qua trị trung bình).
  • Các giá trị của biến rủi ro có khả năng xuất hiện nhiều ở vùng lân cận của giá trị trung bình hơn là xa giá trị này.


Ghi chú: Về các giá trị của phân phối chuẩn, có hơn 68% các giá trị nằm trong khoảng 1 độ lệch chuẩn về cả hai phía của trị trung bình. Độ lệch chuẩn là khoảng cách trung bình của các giá trị so với trị trung bình.


h034.jpg


Những bài viết có liên quan:
1/ Hướng dẫn sử dụng Crystal Ball (phần 4)
2/ Hướng dẫn sử dụng Crystal Ball (phần 3)
3/ Hướng dẫn sử dụng Crystal Ball (phần 2)
 
Chỉnh sửa lần cuối bởi điều hành viên:
Upvote 0
Web KT
Back
Top Bottom