Kỷ niệm thử dịch thơ Việt - Anh

[ptm0412]

Lục lọi kỷ niệm:

Dịch bài thơ bảy bước của Tào Thực:

Nấu đậu bằng dây đậu
Đậu ở trong nồi khóc
Rằng cùng 1 gốc sanh
Đốt nhau sao rất gấp.

Cook bean by bean leaves
in the pot, bean cries
Why just from a root
Fire me, Oh, so quick!

Bản dịch 2 (Phạm Quốc Thái)

Bean cooked by bean leaves
Bean cried in the pot,
From a root we born,
Why fired me so quick...

Dịch ca dao
Lấy chồng từ thuở mười ba
Đến năm mười tám thiếp đà năm con.
Ra đường thiếp hãy còn son
Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng.

Married at thirteen
Five kids at eighteen
Teenage being looked
Alas! Five kids at home!



Lấy chồng từ thuở mười lăm
Chồng chê tôi bé chẳng nằm cùng tôi
Đến năm mười tám đôi mươi
Tôi nằm dưới đất chồng lôi lên giường
Một rằng thương hai rằng thương
Có bốn chân giường gãy một còn ba

Married at fifteen, is it cute?
Husband sleeps apart, for so kid
Till eighteen and after that
He draw me from the floor to bed
"Just love you, just love you so much"
Six-leg bed, break one, remain five
(dịch hơi dở)

Dịch thơ Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ

Nguyễn Trãi hỏi:

Ả ở Tây Hồ bán chiếu gon
Chẳng hay chiếu ấy hết hay còn?
Xuân xanh chừng độ bao nhiêu tuổi?
Đã có chồng chưa, được mấy con?

Thị Lộ đáp lại:

Thiếp ở Tây Hồ bán chiếu gon
Cớ chi ông hỏi hết hay còn?
Xuân xanh vừa độ trăng tròn lẻ,
Chồng còn chưa có, hỏi chi con!


Ask:
One mats seller at West lake,
Wonder her mats last or gone?
Wonder how much is her age?
And if married and chidren?

Answer:
It’s me sell mats at West lake
Reason to ask last or gone?
My age’s a bit over fortnight,
Husband not yet, ask children?

 

[VetMini]

Dây đậu là vine chứ không phải leaf.
Cooking: "with" (vật dụng), "by" (phương cách)
Same root/stock we both sprout from.
Fire = đuổi việc. Đốt = burn. Gấp = hurry, hasty, waste no time.

Lưu ý: tuổi mười ba là tuổi mà Đông gọi là "nữ thập tam, nam thập lục". Tây gọi là tuổi bước vào "teen".
Bài này liên quan đến tập quán, rất khó dịch cho ra nghĩa của tác giả.
đến năm mười tám = "by" eighteen, rather than "at"
Son = virgin

 

[ptm0412]

đến năm mười tám = "by" eighteen, rather than "at"
Son = virgin

Cám ơn anh, tôi lại nhớ by eighteen là trước 18 một khoảng nhỏ thời gian
teenage là tôi dịch thoáng "son" = "còn trẻ", còn "son" chính xác dùng từ gì thì còn phân vân (virgin hình như là còn là trinh nữ chứ không phải trẻ)

 

[VetMini]

...
teenage là tôi dịch thoáng "son" = "còn trẻ", còn "son" chính xác dùng từ gì thì còn phân vân (virgin hình như là còn là trinh nữ chứ không phải trẻ)

son = trẻ, tươi, nguyên thuỷ, cũng có khi dùng để chỉ màu đỏ.
Khi tôi nói son = virgin là tôi gợi ý nên dịch theo chiều hướng đó.

Married at the young age of thirteen
By eighteen I have given you five children/offspring
Going out, I may look (very much) a virginal maiden/damsel
Back home, I have a bunch of five kids to my (darling) hubby.

/ : chọn một trong hai từ.

Chú: làm thế nào để dịch nghĩa từ "thiếp" và "chàng"? trong tiếng Việt, nó là cách xưng hô nhũn nhặn hay nó là cách nói chuyện pha chút riễu? Đó là lý do tôi chọn từ "hubby"

 

[ptm0412]

son = trẻ, tươi, nguyên thuỷ, cũng có khi dùng để chỉ màu đỏ.

Tôi đồng ý với anh 95%, ngoại trừ "son", tôi vẫn chọn "trẻ" trong số 4 nghĩa anh gợi ý.
Ngoài ra, dịch như anh là dịch từ thơ thành văn xuôi mất rồi (mặc dù rất đúng)

 

[VetMini]

...Ngoài ra, dịch như anh là dịch từ thơ thành văn xuôi mất rồi (mặc dù rất đúng)

Tôi chỉ lười lái chữ vào vần thôi (phải tìm từ cho vần và dùng phép chuyển vị trí từ). Chứ nhịp thì không trật thơ.

Đại khái như vầy:
Married at the young tender age of thir-teen (chú ý từ thirteen được ngắt để vần với từ của câu kế)
By eighteen the number of children are five to be seen
Going out, I may look very much a virginal maiden.
Back to home, five kids by you is quite a heavy laden.

 

[ptm0412]

Đại khái như vầy:
Married at the young tender age of thir-teen
By eighteen the number of children are five to be seen
Going out, I may look very much a virginal maiden.
Back to home, five kids by you is quite a heavy laden.

Tôi lại nhớ ra từ "son" còn có nghĩa gần như là "trẻ và chưa có con", ví dụ như son rỗi, như vợ chồng son

 

[ptm0412]

Bài tập dịch thơ của nhóm Chat with me GPE (10 năm trước)
Tiếng Việt:

Em bảo : "Anh đi đi"
Sao anh không đứng lại ?
Em bảo : "Anh đừng đợi"
Sao anh vội về ngay ?

Đôi mắt em, lặng im.
Nhưng mắt em nói thật.
Sao anh tin lời em,
Mà không tin đôi mắt?

Lời nói thoảng gió bay
Đôi mắt huyền đẫm lệ
Mà sao anh ngốc thế
Không nhìn vào mắt em

@Lê Duy Thương dịch

You must go, i told,
Why didn't you stop ?
I said "do not wait"
Why did you go away ?

My eyes were silent.
But they told the truth.
Why did you believe?
But not trust my eyes

Words was the wind brought
My eyes fully wet
Why did you silly ?
Not look at my eyes

@solomon2211 dịch
"You must go", I told,
Why didn't you stop ?
"Do not wait", I told,
Why did you turn away ?


My eyes wasn't budge
But the truth they said
Why did you trust me
Instead of my eyes ?


As wind the words was
Eyes was full of tears
How foolish you were
Not looking at my eyes

@phuonghuyen20 dịch

I said: "You go away"
Why do not you stand?
I said: "Do not wait"
Why are you just rush about?

Your eyes, silent.
But her eyes tell the truth.
Why do I believe,
That does not believe his eyes?

Words sometimes wind
Mysterious watery eyes
But why do silly
Do not look into my eyes

Link tường thuật sửa bài: Tường thuật dịch thơ

 

[Lê Duy Thương]

Bài tập dịch thơ của nhóm Chat with me GPE (10 năm trước)
Tiếng Việt:

Em bảo : "Anh đi đi"
Sao anh không đứng lại ?
Em bảo : "Anh đừng đợi"
Sao anh vội về ngay ?

Đôi mắt em, lặng im.
Nhưng mắt em nói thật.
Sao anh tin lời em,
Mà không tin đôi mắt?

Lời nói thoảng gió bay
Đôi mắt huyền đẫm lệ
Mà sao anh ngốc thế
Không nhìn vào mắt em

@Lê Duy Thương dịch

You must go, i told,
Why didn't you stop ?
I said "do not wait"
Why did you go away ?

My eyes were silent.
But they told the truth.
Why did you believe?
But not trust my eyes

Words was the wind brought
My eyes fully wet
Why did you silly ?
Not look at my eyes

@solomon2211 dịch
"You must go", I told,
Why didn't you stop ?
"Do not wait", I told,
Why did you turn away ?


My eyes wasn't budge
But the truth they said
Why did you trust me
Instead of my eyes ?


As wind the words was
Eyes was full of tears
How foolish you were
Not looking at my eyes

@phuonghuyen20 dịch

I said: "You go away"
Why do not you stand?
I said: "Do not wait"
Why are you just rush about?

Your eyes, silent.
But her eyes tell the truth.
Why do I believe,
That does not believe his eyes?

Words sometimes wind
Mysterious watery eyes
But why do silly
Do not look into my eyes

Link tường thuật sửa bài: Tường thuật dịch thơ

trời 10 năm rồi á. thời gian nhanh thật.

 

[VetMini]

Grammar aside, you guys' translations still suck!
You place too much emphasis on the structure of the verses and end up sacrificing the meanings.
The two versions, Vietnamese and English, don't carry the same expressions.

 

[kelacloi]

Dịch thơ Anh-Việt thì trước đây có thầy Thái Bá Tân (trước hay dạy miễn phí ở khu Bách Kinh Xây) dịch rất "hay".
Còn Việt-Anh thì không biết thầy có dịch không.

 

[VetMini]

Dịch thơ Anh-Việt thì trước đây có thầy Thái Bá Tân (trước hay dạy miễn phí ở khu Bách Kinh Xây) dịch rất "hay".
Còn Việt-Anh thì không biết thầy có dịch không.

Ở đây, chỉ là chỗ bạn bè người ta vui đùa với nhau thôi.

Bạn lầm với dân chuyên rồi.
Vả lại, cái cụm từ "dịch rất 'hay'" của bạn nó quá chủ quan. Dịch thơ Anh-Việt là thơ gì? Thơ mới hay thơ cũ?
Dịch Chinh Phụ khác với Hai Sắc Hoa Ti Gôn, và càng khác với những bài thơ hiện đại.
Dịch Paradise Lost (Milton) khác với Don Juan (Byron), và càng khác với Night Sky with Exit Wounds (Ocean Vuong)

 

[ptm0412]

Grammar aside, you guys' translations still suck!
You place too much emphasis on the structure of the verses and end up sacrificing the meanings.
The two versions, Vietnamese and English, don't carry the same expressions.

There was a lot of mistakes there (in that group), and I have try my best to correct them. Anyway, to translate poetry, stories, even novels; learners must understand deeply the culture of the author's country, not to mention the history and geography of that country. That is really difficult.

 

[Hoàng_Dược_Sư]

Vô tình đọc chủ đề này khi dạo GPE một sáng lạnh lẽo, không ngờ mấy thầy mấy anh chị em của GPE tưởng là khô cứng nhưng cũng rất "lãng". Thôi thì không nói về đúng sai vì nói Thơ dịch thì dịch sao hay nhưng phải gần nghĩa gốc nhất. Còn nếu dịch đúng nghĩa gốc thì nó "lãng" lắm mà "lãng nhách". Một từ nếu dịch sang tiếng việt thì nhiều nghĩa và tùy vào tình huống và hoàn cảnh. Không ai biết được hoàn cảnh xuất khẩu thành thơ của tác giả như thế nào cho nên chỉ có thể dịch theo ý của đọc giả pha thêm cái tứ vào.

Mình có bài thơ này và dịch, mong mọi người xem qua:

“I was alone on a sunny shore

by the forest’s pale blue lake,

in the sky floated a single cloud

and on the water a single isle.

The ripe sweetness of the summer dripped

in bead of every tree

and straight into my opened heart

a tiny drop ran down.”

Bản dịch:

Tôi lặng lẽ bước trên bờ hồ nắng rọi

Xanh thẳm một màu xanh biêng biếc

Cụm mây trắng bồng bềnh giữa trời xanh

Trên hồ vắng một đảo nhỏ đơn côi

Dải nắng hè rũ xuống lãng mạn

Như ôm lấy ngàn cây xanh ngắt

Thẳng vào tim như đang rộng mở

Từng giọt từng giọt rơi.

Thân.